خبرگزاری مهر – گروه دین و اندیشه: انسان در طول تاریخ، تمام همتش پاسخ به نیازهایش بوده است، چرا که انسان ذاتاً موجود نیازمند آفریده شده است. خطر مهلکی که در کمین انسان است، از یک سو تشخیص نادرست نیازهایش است و از سوییدیگر پاسخهای نادرست به این نیاز است. ارمغان انبیای الهی برای عبور دادن انسانها از این گردنه پرخطر، چیزی نیست مگر تعالیمی از جنس وحی الهی. قرآن کریم آن تحفه گرانبهای بینظیر شفابخشِ هدایتکنندهای است که بهواسطه حضرت محمد(ص) است.ص) از طرف خدای متعال برای انسان فرستاده شده است. انسان به سرمنزل آرامش، اطمینان و رضایت مندی در این دنیا نمیتواند بهواسطه استمداد و بهرهمندی از این کتاب باعظمت باشد.
قرآن، حقيقي را به انسان تعليم ميدهد كه انسان قرن بيست ويكم، با وجود تمام پيشرفتهاي ما كه به دست ميآيد هيچ بشري توان و امكان شناختن آنها را ندارد و نميداند، حقي كه اگر انسان انجام دهد و به آن عمل كند، باعث ميشود. قدرتمندی و رستگاریاش میشود. فقط کسانی که میتوانند از گمراهی خارج شوند و بهسوی تباهی نروند، مورد تعلیم کتاب خدا قرار گیرند، باشند. قرآن، کتاب حکیم، کتاب کریم و کتاب هدایتی است که هرکسی با آن نشستوبرخاست، بینایی او میشود و قلب او را به نور هدایت میکند و میتوان راه حق مضاعف میشود.
بهرهمندی از قرآن، فقط با انس و ارتباط مداوم با این چشمه نورانی است که محقق میشود. حفظ قرآن شاید جز بهترین راهکارهای ایجاد انس و ارتباط مداوم با قرآن کریم باشد. حفظ قرآن اگر همراه با فهم و استفاده مکرر آیات در زندگی باشد، میتوانم آن را بیشتر با قرآن کریم کنم. باید برای حفظ قرآن کریم مقدمه جاری شدنِ قرآن در صحنههای مختلف زندگی یکایک انسانها باشد. زیر دستیابی به دارالقرآن کریم برای تبیین و همچنین متن حفظ موضوعی آیات قرآن کریم رمضان است که در روزهای ماه مبارک تقدیم نگاه شما می شود.
آنچه در ادامه میخوانید بخش چهارم مجموعه «زندگی با آیهها» برگرفته از کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن حضرت آیتالله خامنهای است:
وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ
ترجمه تدبری آیه ۱۳۹علمران
«وَلَا تَهِنُواْ وَلَا تَحۡزَنُواْ» نه درباره آینده نگران و ناامید باشید و نه برای گذشته حسرتزده و ناراحت، «وَأَنتُمُ ٱلۡأَعۡلَوۡنَ إِن کُنتُم مُّؤۡمِنِینَ» چراکه شما همیشه برتر و پیروزید؛ بهشرطی که مؤمن واقعی باشید. چون سنت قطعی است که اگر به خدا داشته باشید و طبق دستورات عمل کنید، هیچکس نمیتواند شما را شکست دهد و خدا نیز این اعتمادتان را ضایع نمیکند. اما اگر سست شوید یا ایمانتان ضعیف شود، لزوماً بهتر نیست و با شکست خوردن، ناراحتی و ناامیدیتان می شود. پس در هیچ حالتی نمیتوانم بهدلیل سستی و پایانی بیشتر، دست از استقامت در مسیر خدا بردم.
مَکان و مَکین
آدم بزرگ، پایین هم مینشیند، از همانجا چای را میسازند! این یعنی آدمها هستند که به جا، میبخشند. یعنی اگر پایین باشند، پایین، بالاست و در بالا نباشند، بالا، پایین باشند. و تو گویی این آدمها هستند که بالا و پایینها را، بالا و پایین میکنند.
و ایمان عین همان بزرگ است. با هر که باشد، بزرگ، و هر کجا باشد، بالاست و با هر که نباشد، کوچک و هر کجا نباشد، پایین است. به همین خاطر خداوند به شکستخوردگان جنگ اُحد که بهظاهر پیروز نبودند و بهظاهر پایین مینمودند میگوید: «وَأَنتُمُ ٱلۡأَعۡلَوۡنَ” شما بالاد، اگر اهل ایمان باشید. یعنی اگر اهل ایمان باشید، پایین باشید، و اگر نباشید، بالا باشید.
کسی که بویی از ایمان برده باشد و از اهالی ایمان باشد، نباید ثابت کند «وَلَا تَهِنُواْ» چون از سازی که تارهای سستی داشته باشد، نَوا و نغمه خوشی به گوش نمیرسد. و آنچیزی که ساز وجود آدمی را کوک می کند، ایمان دارد. کسی که بوی ایمان با خود دارد، نباید کمترین حزن، و نگران به خود راه دهد.وَلَا تَحۡزَنُواْ» غمین و محزون نباشید.
غصه در آن دل بود کز هوس او تهیست / / غم همه آنجا رود، کان بت عیار نیست
پیروز همیشگی
تمام قرآن چیزهایی که عوامل و عوامل سازنده سعادت و خوشبختی میشوند، اینها و دهها چیز دیگری از اینها را به آدمهای بایمان نوید میدهند. [۱]
اگر در مورد دشمنی ها و دشمنی ها از نصرت و مدد خدا حفظ شود، این هم یک شرط دیگر سعادت، خوشبختی و کامیابی است. اما مادی به خدا نیست؛ اما ما با مادی اسم خدا نمیآورم. میگوئیم آقا شما در این تلاش مادیتان، در این تلاش اجتماعیتان، در این جهادتان که میخواهید انجام دهید، اگر یک نیرویی فرضاً ماورای یک ماده و طبیعت وجود دارد و آن را با شما همراه میکنید، این چطور است؟ یکچنین چیزی داشته باشید، یکچنان کمک و یاور و مددکاری برای خودتان فرض کنید، آیا چطور است؟ میبینید برق از چشمش میپرد، میگوید بسیار خوب است. چقدر جالب است که انسان نیرویی ماورای ماورای مواد و مادیات، پشتیبان خود را داشته باشد که وقتی با دشمنها و دشمنیهایشان، توطئههایشان، دسیسههایشان، جلادیهایشان روبهرو میشود، میباشند، میشوند و میدانند که آن نیروی ماورای ماده، کمککار و حامی اوست. منتها مادی اسم خدا را بلد نیست، اعتقاد به خدا ندارد، اگر یقین هم به نبودن خدا ندارد. اما الهی که یقین دارد به وجود آنچنان قدرت مسلط و مصیطریماورای تمام این پدیدهها و متکی به اوست، ببینید چقدر در راه سعادت تندروتر و جالبتر حرکت میکند.
و اینکه بر جبههها و صفهای مخالف برتری و رجحان داشته باشید، بدانید که در نهایت برتری و رجحان و ارجحیت برای اوست. این هم خودش میتواند در مورد اینکه چه انسانهایی را میشناسند، این راه را با سهولت بیشتری طی میکند و بر دشمنان راه میبرد و هدفش است که مانع میشود، میشود. خنثی سازی جستجوی اویند، پیروز شود. آدم همۀ این تلاشها را بکند، بعد هم شکست بخورد؟! اگر به سعادت نمیرسد پس یکی از مهمترین عناصر سعادتمندی انسان این است که آخرش پیروز شود. غیر از این نیست؟ آیا مکتبهای دنیا برای پیروزی نمیکوبند؟ پس از یکی از عوامل و عوامل سعادت انسانی، فردی، اجتماعی و گروهی، این است که در مقابل دشمنان، در نهایت بر آنها پیروز میشود. [۲]
[۱] طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، جلسه ۶، ص ۱۷۵.
[۲] همان جلسه 6 ص ۱۷۳.