16:09

1403/08/19

یورو:74,360 تومان0.525%
پوند انگلستان:89,580 تومان0.433%
درهم امارات:19,000 تومان0.410%
لیر ترکیه:2,020 تومان0.124%
یوان چین:9,660 تومان0.387%
طلای 18 عیار (گرم):4,562,999 تومان0.251%
طلای 24 عیار (گرم):6,083,390 تومان0.251%
تتر:69,800 تومان0.392%
مثقال طلا:19,707,000 تومان0.0482%
انس طلا:268.5 تومان0.417%
سکه گرمی:7,900,000 تومان2.469%
سکه نیم:26,900,000 تومان2.182%
سکه ربع:15,900,000 تومان3.636%
سکه امامی:51,050,000 تومان1.543%
سکه بهار:49,080,000 تومان0.848%
دلار آمریکا:69,350 تومان0.180%
خبری لوگو

خبری دات نیوز

چرا بانک‌ها زیر بار تسهیلات مسکن نمی‌روند؟

فرارو- تابستان سال ۱۴۰۰ بود که در راستای اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی، قانون جهش تولید مسکن که با عنوان «طرح دو فوریتی جهش تولید و تأمین مسکن» از سوی دولت سیزدهم، به مجلس تقدیم شده بود، به تصویب مجلس و شورای نگهبان رسید، طرحی که بر اساس آن قرار بود
چرا بانک‌ها زیر بار تسهیلات مسکن نمی‌روند؟

فرارو- تابستان سال ۱۴۰۰ بود که در راستای اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی، قانون جهش تولید مسکن که با عنوان «طرح دو فوریتی جهش تولید و تأمین مسکن» از سوی دولت سیزدهم، به مجلس تقدیم شده بود، به تصویب مجلس و شورای نگهبان رسید، طرحی که بر اساس آن قرار بود وضعیت ساخت مسکن در کشور متحول شود.

به گزارش فرارو، طبق قانون جهش تولید مسکن، بانک‌های کشور، موظف می‌بایست تا کنون حداقل رقم ۲۳۶۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی اعطا کرده‌ باشند، اما آمار‌ها نشان می‌دهد تا کنون تنها ۷ درصد از مبلغ تعیین شده، اعطا گردیده که برابر است با ۱۷۵ هزار میلیارد تومان.

عملکرد ۲۰ بانک و مؤسسه اعتباری در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن طی یک سال (شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۱) صفر بوده است. بر این اساس بانک‌های سامان، کارآفرین، اقتصاد نوین، پاسارگاد، سینا، سرمایه، دی، آینده، شهر، گردشگری، خاورمیانه، ایران‌زمین، توسعه تعاون، رفاه، سپه، پست بانک، کشاورزی، صادرات و ۲ موسسۀ ملل و نور با وجود سهمیه قانونی در سال اولِ اجرای قانونريال تسهیلاتی برای پروژه‌های نهضت ملی مسکن پرداخت نکردند. اگرچه در سال دوم، روند پرداخت‌ها به نرخ ۸ درصدی رسید، اما رویه عدم همراهی مناسب سیستم بانکی با نهضت ملی مسکن در سال دوم نیز تا کنون ادامه دارد.

این آمار و ارقام در شرایطی ثبت شده که بر اساس تبصره ۵ ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن، سازمان امور مالیاتی قادر به برخورد با متخلفین است. در این بند می‌خوانیم: «سازمان امور مالیاتی کشور موظف است در صورت عدم رعایت موضوع این ماده، در قالب بودجه سنواتی، مالیاتی برابر ۲۰ درصد تعهد انجام نشده را از بانک‌ها و موسسات اعتباری مستنکف اخذ و به خزانه‌داری کل کشور واریز نماید.» مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی درمورد این موضوع در ۲ آذر ماه سال جاری گفته بود: «تاکنون جریمه مالیاتی بانک‌ها به صندوق ملی مسکن واریز نشده و براساس قانون، بانک‌ها باید ۲۰ درصد منابع تسهیلاتی خود را به بخش مسکن اختصاص دهند که برخی بانک‌ها نپرداختند.»

عدم تحقق برنامه جهش تولید مسکن در شرایطی رخ می‌دهد که علی‌رغم افزایش ۳۵ درصدی حقوق کارگران، همچنان شکاف ۱۰۰۰ درصدی بین تورم مسکن و افزایش حقوق کارگران وجود دارد. با توجه به این شرایط پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که چرا بانک‌ها در پرداخت تسهیلات بانکی بخش مسکن، موفق عمل نکرده اند و برای ساخت و توسعه مسکن در کشور چه روش‌هایی برای تامین مالی پروژه‌های این حوزه اندیشیده شده است؟ بیت الله ستاریان، کارشناس حوزه مسکن و تحلیلگر اقتصاد مسکن در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:

تورم تمام سرمایه بانک‌ها را می‌بلعد

چرا بانک‌ها زیر بار تسهیلات مسکن نمی‌روند؟بیت الله ستاریان به فرارو گفت: «اصولا همیشه همینطور بوده که بانک‌ها زیر بار تسهیلات کلان مسکن نمی‌رفته اند و نمی‌روند. دلیل این موضوع نیز کاملا مشخص است، وقتی ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که تورم بالا داریم، چطور انتظار داریم که بانک‌ها منابع خود را در اختیار بخش مسکن بگذارند؟ این در حالی است که تسهیلات بین بانکی بسیار بیشتر از این‌ها است. این ضرر هنگفت باید چگونه جبران شود؟ یا باید دولت به بانک‌ها سوبسید و یارانه بدهد که اصلا از لحاظ سیستم بانکداری معقول و متین نیست، یا باید نرخ بهره را بالا ببرد و به ارقامی مثل ۵۰ درصد برساند که این هم امکان پذیر نیست، چون نه فقط مسکن کشور، بلکه هیچ یک از بخش‌های بازار تولید ما کشش چنین بهره‌هایی را ندارد. حتی بهره‌های ۲۰ درصدی هم که در بخش‌های مختلفی مثل کشاورزی گرفته می‌شود، به شکلی است که هیچگاه تولید کننده فکر نمی‌کند بتواند از طریق تولید از پس بهره‌های بانکی بربیاید، بلکه به دنبال این است که از طریق ذخایر سرمایه‌ای آتی بتواند بهره‌ها را جبران کند.»

وی افزود: «نمی توانیم حقیقت را انکار کنیم و نگوییم که اقتصاد ما بیمار و درگیر تورم بالای ۴۰ درصد است، با این شرایط انتظارات بالا از سیستم بانکی کشور، اصلا معقول و امکان پذیر نیست. پایین آوردن نرخ بهره هم قوانین و شرایطی دارد. درواقع باید تمامی قوانین اقتصادی را پیاده کنیم تا بتوانیم کوچکترین تغییری در رقم تسهیلات بانکی یا نرخ بهره بانکی ایجاد کنیم. بانک هم باید قادر باشد گردش پول داشته باشد، چون اگر نتواند، قطعا ضرر خواهد کرد. در شرایط فعلی، هیچ یک از مواردی که اشاره کردم رعایت نمی‌شود. ما پول را در بانک‌ها گذاشته ایم، آن هم بدون فعالیت. درواقع مابقی عملیات‌های بانکی که در دیگر نقاط جهان انجام می‌شود، را انجام نمی‌دهیم. متاسفانه سیستم تسهیلات دهی بانک‌ها در بسیاری از موارد به رانت منتهی و مرتبط می‌شود. حتی اگر، فردی که تسهیلات دریافت می‌کند به جای هر اقدامی در بخش تولید، به بازار ارز متوسل شده و برای مثال دلار بخرد، بیشتر سود می‌کند تا هر اقدام دیگری. به همین دلیل است که معتقدم تورم موجود در کشور، همه سرمایه‌های ما را می‌بلعد و نابود می‌کند، از جمله سرمایه‌های بانکی

با ورشکستگی بانک‌ها، مشکل مسکن حل نمی‌شود

این استاد دانشگاه گفت: «در خصوص مسکن، برخی ابزار‌های مالی وجود دارند که می‌توانند به رشد بازار مسکن کمک کنند، اما مشکل این است که اصلا ابزار‌های مالی، مجال فعالیت ندارند. اقتصاد ما، بسته و انحصاری است و در نتیجه ابزار‌های مالی، در این اقتصاد، کارکرد خود را از دست می‌دهند. جالب است بدانید که عمده ابزار‌های مالی، از طریق سیستم‌های بانکی اعمال می‌شود، اما در کشور‌های دیگر جهان، ساختار اقتصادی به شیوه‌ای طراحی شده که بخش خصوصی قدرت بالایی دارد و گاهی تا ۹۰ درصد مسکن، در بخش خصوصی تامین می‌شود. در کشور ما مسکن عمدتا در بخش‌های دولتی یا در بخش‌هایی که دولت در آن‌ها سهام دارد، قدرتمند است. عملا این نوع ساختار باعث می‌شود بخش خصوصی قدرت خود را برای توسعه حوزه مسکن از دست بدهد. این وضعیت را نه فقط در بخش مسکن، بلکه در دیگر بخش‌ها از جمله صنایع و معادن نیز داریم. سازندگان مسکن یا تولید کنندگان در سایر بخش‌های کشور، عملا نه امید چندانی به دولت دارند و نه به سیستم بانکی کشور.»

وی افزود: «فاصله بین آن چه که توسط دولت به عنوان نرخ تسهیلات بانکی مسکن اعلام می‌شود و آن چه که بانک‌ها محقق می‌کنند زیاد است. علت هم مشخص است، چون هیچ نوع واقع بینی را در این حوزه نمی‌بینیم. گرچه واقع بینی حلقه مفقوده در بسیاری از بخش‌های بودجه کشور است. حتی اگر تسهیلات با فشار و زور و اجبار و حتی با ورشکستگی بانک‌ها تامین شود، باز هم، مشکل بخش مسکن در کشور حل نمی‌شود. گردش مالی در بخش مسکن کشور، گردش بسیار هنگفت و وسیعی است. نیمی از دارایی‌های کشور در این بخش فعال است. منظور من فقط نیمی از نقدینگی نیست، بلکه تاکید دارم نیمی از دارایی‌های کشور در این بخش است، بنابراین نوع هدف گذاری باید به شکلی باشد که این دارایی ها، خود، «تبدیل شونده» باشند و بتواند در گردش باشد. مسکن نه نیازی به پول نفت دارد و نه پول گاز. خود بخش مسکن می‌تواند هزینه‌های خود را تامین کند، اما مشروط بر آن که ابزار مالی هم وجود داشته باشد. فروشنده، سازنده، خریدار و سرمایه گذار در مسکن کشورمان را بخش خصوصی تشکیل داده، پس دولت باید اجازه دهد، بخش خصوصی، پول‌ها را به گردش دراورد. تنها وظیفه دولت این است که ضوابطی را تعیین کند که این بخش‌ها بهتر با یکدیگر در تماس و تبادل مالی باشند. اما متاسفانه چنین چیزی در کشور ما وجود ندارد.»

bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 76,551.51
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,055.07
tether
Tether (USDT) $ 1.00
bnb
BNB (BNB) $ 626.16
solana
Solana (SOL) $ 202.27
xrp
XRP (XRP) $ 0.552884
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 3,055.40
usd-coin
USDC (USDC) $ 1.00
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.208053
cardano
Cardano (ADA) $ 0.44114
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 29.48
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000019
the-open-network
Toncoin (TON) $ 5.20
polkadot
Polkadot (DOT) $ 4.39
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 376.36
chainlink
Chainlink (LINK) $ 13.62
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 76,369.46
tron
TRON (TRX) $ 0.160893
uniswap
Uniswap (UNI) $ 9.10
matic-network
Polygon (MATIC) $ 0.387456
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 8.35
litecoin
Litecoin (LTC) $ 73.74
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 4.43
aptos
Aptos (APT) $ 9.93
leo-token
LEO Token (LEO) $ 6.51
filecoin
Filecoin (FIL) $ 3.96
blockstack
Stacks (STX) $ 1.67
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 20.92
dai
Dai (DAI) $ 1.00
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 4.76
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.614229
immutable-x
Immutable (IMX) $ 1.28
render-token
Render (RENDER) $ 5.20
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.106181
stellar
Stellar (XLM) $ 0.101088
dogwifcoin
dogwifhat (WIF) $ 2.48
mantle
Mantle (MNT) $ 0.80992
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.051748
okb
OKB (OKB) $ 42.21
the-graph
The Graph (GRT) $ 0.169577
optimism
Optimism (OP) $ 1.65
maker
Maker (MKR) $ 1,508.51
vechain
VeChain (VET) $ 0.022646
bittensor
Bittensor (TAO) $ 507.66
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000011
injective-protocol
Injective (INJ) $ 22.54
fetch-ai
Artificial Superintelligence Alliance (FET) $ 1.43
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.116161
thorchain
THORChain (RUNE) $ 5.71
theta-token
Theta Network (THETA) $ 1.30
fantom
Fantom (FTM) $ 0.748302
celestia
Celestia (TIA) $ 5.49
arweave
Arweave (AR) $ 18.60
first-digital-usd
First Digital USD (FDUSD) $ 1.00
lido-dao
Lido DAO (LDO) $ 1.30
gala
GALA (GALA) $ 0.023274
monero
Monero (XMR) $ 162.14
sui
Sui (SUI) $ 2.32
floki
FLOKI (FLOKI) $ 0.000145
sei-network
Sei (SEI) $ 0.427705
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.132315
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 3,407.39
flow
Flow (FLOW) $ 0.559252
quant-network
QUANT (QUANT) $ 0.000173
jupiter-exchange-solana
Jupiter (JUP) $ 1.23
bitcoin-sv
Bitcoin SV (BSV) $ 52.35
aave
Aave (AAVE) $ 193.14
mantle-staked-ether
Mantle Staked Ether (METH) $ 3,235.03
conflux-token
Conflux (CFX) $ 0.157658
beam-2
Beam (BEAM) $ 0.020953
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 3,211.80
bonk
Bonk (BONK) $ 0.000022
singularitynet
SingularityNET (AGIX) $ 0.606749
elrond-erd-2
MultiversX (EGLD) $ 29.48
ribbon-finance
Ribbon Finance (RBN) $ 0.342689
the-sandbox
The Sandbox (SAND) $ 0.266317
dydx-chain
dYdX (DYDX) $ 1.18
axie-infinity
Axie Infinity (AXS) $ 5.13
starknet
Starknet (STRK) $ 0.430419
havven
Synthetix Network (SNX) $ 1.62
bittorrent
BitTorrent (BTT) $ 0.00000087682493
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 1.00
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 1.27
ether-fi-staked-eth
ether.fi Staked ETH (EETH) $ 3,049.99
pyth-network
Pyth Network (PYTH) $ 0.428875
worldcoin-wld
Worldcoin (WLD) $ 2.09
tezos
Tezos (XTZ) $ 0.677237
chiliz
Chiliz (CHZ) $ 0.063215
gatechain-token
Gate (GT) $ 9.41
ordinals
ORDI (ORDI) $ 37.79
mina-protocol
Mina Protocol (MINA) $ 0.558864
ecash
eCash (XEC) $ 0.000036
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 0.751826
decentraland
Decentraland (MANA) $ 0.315775
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.013741
ronin
Ronin (RON) $ 1.47
apecoin
ApeCoin (APE) $ 1.08
eos
EOS (EOS) $ 0.476832
axelar
Axelar (AXL) $ 0.742154
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 20.01
msol
Marinade Staked SOL (MSOL) $ 248.84
akash-network
Akash Network (AKT) $ 2.58
tokenize-xchange
Tokenize Xchange (TKX) $ 11.14
neo
NEO (NEO) $ 10.41
pancakeswap-token
PancakeSwap (CAKE) $ 1.97
kava
Kava (KAVA) $ 0.355198
iota
IOTA (IOTA) $ 0.123323
sats-ordinals
SATS (Ordinals) (SATS) $ 0.00000025621365
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 10.58
helium
Helium (HNT) $ 6.87
jasmycoin
JasmyCoin (JASMY) $ 0.020782
coredaoorg
Core (CORE) $ 0.911981
dydx
dYdX (ETHDYDX) $ 1.18
dymension
Dymension (DYM) $ 1.62
frax-ether
Frax Ether (FRXETH) $ 3,043.43