فضاپیمای “چانگ‌ای ۴”(Chang’e ۴) چین اکنون برای بیست و هفتمین روز قمری در نیمه تاریک ماه به کار خود بازگشته است، اما این کشف‌های روز قمری قبل توسط این ماموریت است که دانشمندان را به هیجان آورده است.
به گزارش شینهوا، رسانه دولتی چین فرودگر “چانگ‌ای ۴” و ماه‌نورد “یوتو ۲”(Yutu ۲) پس از یک خواب زمستانی در سرمای شدید شب ماه در ۶ فوریه، اکنون فعالیت خود را از سر گرفته‌اند. این ماه‌نورد در روز قمری قبل، با یک نمونه سنگ عجیب بر سطح ماه روبرو شد که تیم عملیات “یوتو ۲” از آن به عنوان یک نقطه عطف در این ماموریت یاد می‌کنند.
طبق اعلام اداره ملی فضایی چین(CNSA) ، دانشمندان این ماموریت با تیم هدایت “یوتو ۲” توافق کردند که این سنگ ارزش بررسی دقیق‌تر را دارد.
این تیم سپس برنامه‌ریزی کرد تا به نزدیکی این سنگ برود و تجزیه و تحلیل آن را با ابزار “طیف‌سنج تصویری نور مرئی و نزدیک به مادون قرمز”(VNIS) انجام دهد که نور پراکنده شده یا منعکس شده از سطح مواد را به منظور شناسایی ترکیب آنها تشخیص می‌دهد.
“VNIS” برای بررسی تعدادی از سنگ‌ها و نمونه‌های رگولیت در امتداد مسیر “یوتو ۲” در سراسر دهانه “فون کارمن” مورد استفاده قرار گرفته است. این موارد شامل نمونه‌های شیشه ذوب شده غیر عادی و مواد احتمالی از گوشته ماه است.
“دن موریارتی” دانشمند ناسا در مرکز پروازهای فضایی گودارد به اسپیس گفت: به نظر می‌رسد این سنگ شکلی شبیه به سنگ شکسته شده دارد که از زمین بیرون زده است. این سنگ قطعاً غیرمعمول و غیرعادی است.
وی افزود: برخوردهای مکرر، تنش‌های ناشی از چرخه‌های حرارتی و سایر شرایط آب و هوایی در سطح ماه، همگی در طول زمان سنگ‌ها را به شکل‌های کم و بیش کروی و گرد درمی‌آورند.
وی می‌گوید که شکل لبه‌های این سنگ نشان می‌دهد که این سنگ از نظر زمین شناسی جوان است و به تازگی به ماه رسیده است.
وی می‌گوید: من حدس می‌زنم که این سنگ از یک برخورد که در نزدیکی دهانه رخ داده، آمده است. این احتمال وجود دارد که سنگی با این ابعاد توسط فرآیندی به نام “پاشش”(spallation) تولید شده باشد، جایی که قطعات سالم جدا شده از شهاب سنگ یا صخره‌های ماه بدون تجربه فشار بسیار زیاد میان سطوح برخوردی به اطراف پرتاب می‌شوند. البته این فقط یک حدس اولیه است.
پیگیری و بررسی داده‌های “VNIS” بینش بسیار بیشتری را برای دانشمندان فراهم خواهد کرد.
ماه‌نورد “یوتو ۲” و فرودگر “چانگ‌ای ۴” به ترتیب از طول عمر عملیاتی ۹۰ روز زمینی و یک ساله خود فراتر رفته‌اند. این ماه‌نورد از زمان استقرار بر سطح ماه در تاریخ ۳ ژانویه ۲۰۱۹ تاکنون در مجموع ۶۲۸ متر مسیر را در ماه طی کرده است.
گفتنی است که در نوامبر سال گذشته میلادی چین مأموریت بازگشت نمونه از ماه موسوم به “چانگ‌ای ۵” را انجام داد و در نهایت موفق به آوردن ۱.۷۳ کیلوگرم نمونه سنگ و خاک ماه به زمین شد.
